Enfeksiyon hastalıklı eklem bacaklının tükürüğünde bulunan virüsü deri yolu ile bırakması sonucu başlar. Bu sinekler, Afrika’da aedes simpsaloni, A. africanus ve A. aegyti, Güney Amerika’da haemagogus cinsi ve Fıransa’da sabethes cinsi sinekleri kapsar.Enfeksiyondan sonra virüs ilk önce çoğalır ve bunun takibinde bağışıklık sistemi yolu ile vücudun her tarafına yayılır. Sarı humma salgını ilk defa 1700 yıllarında İtalya, Fransa, İspanya ve İngiltere’de yayılma göstermiştir. 19’uncu yüzyılda İspanya’da 300.000 kişinin sarı humma hastalığından öldüğüne dair görüşler vardır.1802’de Haiti devrimi sırasında Fransız askerleri sarı humma salgınına maruz kalmışlar ve ordunun yarısı sarı humma hastalığından telef olmuştur. 20’inci yüzyılın başlarında hastalığın sivrisinekler tarafından bulaştığı anlaşılmıştır. Hastalığın bulaşma yolu anlaşıldıktan sonra, aşı ve diğer koruyucu önlemlerin geliştirilmesi çalışmaları sürdürülmüştür. Bu çalışmaları sürdüren bazı gönüllülerden de bu hastalık yüzünden ölenler olmuştur. Bunların yanı sıra Batı yarım kürenin diğer yerlerinde çıkan sarı humma salgınında binlerce kişi ölmüştür.
SARI HUMMA HASTALIĞI NASIL BULAŞIR?
Sarı humma virüsü, günümüzde daha çok tropik bölgelerde görülür ve sivrisinekler aracılığı ile insanlara bulaşır. Sarı humma için yapılan etkili bir aşı olmasına rağmen bazı Afrika ve Güney Amerika ülkelerinde hemorajik hastalığın önemli sebeplerindendir. Hastalığın sarı olarak adlandırılmasının nedeni bazı hastalarda sarılık görülmesidir. Hastalığın ortaya çıkması sivrisinek tarafından ısırıldıktan üç altı gün sonra belirtiler görülmeye başlar.SARI HUMMA HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Sarı humma hastalığının belirtileri arasında ani ateş, üşüme, kas ağrıları, bel ağrısı, mide bulantısı, kusma, cildin ve gözlerin sararması, karın ağrıları, baş ağrısı ve böbrek işlevlerinde bozulma gibi belirtiler görülür. Bu hastaların yarıya yakını iyileşir. Fakat kalan kısmı belirtilerin meydana çıkmasından 10-15 gün sonra kaybedilir.SARI HUMMA HASTALIĞI TEŞHİSİ
Sarı humma hastalığına benzeyen belirtiler gösteren başka hastalıklar da olduğu için sarı hummayı hastalığın başlarında tanımak zordur. Bu nedenle iyi bir muayene ve bazı kan tahlilleri yapılmalıdır. Bu hastalıklarda enfeksiyonel hastalık uzmanlarına başvurmak gereklidir.SARI HUMMA HASTALIĞI TEDAVİSİ
Sarı humma hastalığının özel bir tedavisi yoktur. Hastalarda su kaybını önleme ve yüksek ateşi düşürme amaçlı tedavi uygulanır. Çok ciddi hasta olanlar için yoğun bakım gerekebilir. Sarı humma tedavisinde önemli bir nokta da hastanın istirahat etmesi ve bol sıvı tüketmesidir.AŞI SARI HUMMA HASTALIĞINI ÖNLER Mİ?
Sarı humma hastalığını önlemenin en etkili yolu aşı yaptırmaktır. Sarı humma aşısının onaylı bir aşı merkezinde yaptırılması gereklidir ve aşı yaptıran kişiye uluslararası bir sertifika verilmesi gerekir. Sarı humma bulaşacak ülkelere gitmek zorunda olan kişi ya da kişiler, sivrisinek ısırmasından korunmak için gerekli önlemleri almalıdırlar.Bol uzun kollu elbiseler giyilmesi, vücudun açık kalan bölgelerine sinek kovucu ilaçlar ya da losyon gibi ürünler sıkılması ve sivrisineklerin giremeyeceği şekilde konaklamaları (cibinlik kullanma gibi) önlemler almak sarı humma hastalığından korunmada yararlı olabilir.