Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi için geri sayım başladı. Uzun süredir beklenen yasa teklifinin Aralık ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulması bekleniyor. Yapılacak düzenlemeyle birlikte prim gün sayısı ve sigortalılık süresi dolan milyonlarca vatandaş emeklilik hakkı kazanacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yürütülen teknik çalışmalar tamamlandı. Yasa taslağında tek formül öne çıkıyor: Yaş şartı dışındaki tüm kriterleri tamamlayan herkes emeklilik hakkı elde edecek.
EYT Yasası Ne Zaman Çıkacak?
Aralık ayında Meclis gündemine alınacak EYT yasasının hızlı şekilde yasalaşması bekleniyor. Yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte ilk etapta 1 ila 1,5 milyon kişi emeklilik hakkı kazanacak. Toplamda 4 milyon kişinin etkileneceği düzenlemede, prim ve yıl şartını tamamlayamayanlar ise kademeli olarak emekli olabilecek.
EYT’lilerin Maaşı Nasıl Hesaplanacak?
Yeni sistemde maaşlar, 3 ayrı dönem dikkate alınarak hesaplanacak:
2000 yılı öncesi,
2000 – Ekim 2008 arası,
Ekim 2008 sonrası dönem.
Bu üç dönemin kazançları birleştirilerek ortalama emekli maaşı belirlenecek. Maaş tutarını belirleyen en önemli unsurlar ise; sigorta başlangıç tarihi, prim gün sayısı, brüt maaş, kazanç düzeyi ve fazla prim ödemeleri olacak.
Prime esas kazancı yüksek olan EYT’liler, diğerlerine göre daha yüksek emekli maaşı alacak. Buna karşın, çalışma hayatı boyunca asgari ücret üzerinden prim yatıranlar daha düşük maaşla emekli olacak.
EYT’de Emeklilik Şartları
EYT yasasının yürürlüğe girmesiyle birlikte 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi bulunanlar için:
Kadınlarda 20 yıl – 5.000 gün,
Erkeklerde 25 yıl – 5.000 gün şartı geçerli olacak.
Yine bu tarihten önce sigortalı olan ancak prim eksiği bulunan vatandaşlar, primlerini tamamladıkları tarihte emekliliğe hak kazanabilecek.
İlk Maaş Ne Zaman Yatacak?
EYT yasasının Aralık ayında kabul edilmesi halinde, başvuru yapan hak sahiplerinin maaş hesaplamaları Ocak 2026 başında yapılacak.
Örneğin, Aralık ayında başvuru yapan bir EYT’li için maaş süreci 1 Ocak itibarıyla başlayacak. Maaş bağlanana kadar geçen süredeki birikmiş tutar da ödemeye eklenecek.
EYT’de Emeklilik Zorunlu mu Olacak?
SGK mevzuatına göre emeklilik başvurusu tamamen isteğe bağlı olacak. Yani EYT düzenlemesi çıktıktan sonra kimse emekli olmaya zorlanmayacak. Çalışanlar isterlerse mevcut işlerinde kalabilecek, isterlerse emekliliğe başvurabilecek.
Kadınlarda Yıl Şartı Tamam, Erkeklerde Kritik Tarih 8 Eylül 2024
EYT düzenlemesinde kadınlar için yıl şartı 8 Eylül 2019’da doldu. Ancak erkekler için kritik tarih 8 Eylül 2024 olarak öne çıkıyor. Bu tarihe kadar yıl şartını tamamlayan erkekler de emeklilik hakkı elde edebilecek.
Kimler Daha Yüksek Maaş Alacak?
Yüksek prim ödemesi yapan, kesintisiz çalışan ve prime esas kazancı yüksek olan vatandaşlar daha fazla maaş alacak.
Maaş hesaplamasında 3 dönem için farklı Aylık Bağlama Oranları (ABO) ve güncelleme katsayıları kullanılacak. Bu nedenle yüksek kazanç bildiren dönemlerde primi fazla olanlar avantajlı olacak.
Sonuç
Aralık ayında Meclis’e gelecek EYT düzenlemesiyle milyonlarca vatandaşın yıllardır beklediği emeklilik kapısı açılacak. Emeklilik başvuruları 2025 başında başlayacak, ilk maaşlar ise Ocak itibarıyla ödenecek.
