Bolluk, bereket ve dileklerin kabulüyle özdeşleşen bu özel gün, Türkiye’nin dört bir yanında çeşitli ritüellerle yaşatılıyor.
Halk arasında Hızır Aleyhisselam ile İlyas Peygamber’in yılda bir kez buluştuğuna inanılan bu günde, tabiatın canlanması ve yaz mevsiminin gelişi kutlanıyor. Hıdırellez, başta Anadolu olmak üzere Orta Doğu, Azerbaycan, Irak, Suriye, Kırım ve Balkan ülkelerinde de geleneksel olarak kutlanıyor.
Kadim Gelenekler Yaşatılıyor
Vatandaşlar Hıdırellez sabahı kırlardan 41 çeşit ot ve taş toplayarak bu malzemeleri suya koyuyor. Bu suyla sabah yüz yıkamanın gençleştirici ve sağlık verici olduğuna inanılıyor. Aynı gün evlerin önüne söğüt dalı asmak, çamurdan ev yaparak içine buğday koymak gibi uygulamalarla bolluk ve bereket çağrılıyor.
Halk arasında en yaygın uygulamalardan biri de dilek dileme. Akşam saatlerinde dilekler kâğıda yazılıyor ya da sembollerle çizilerek bir gül ağacının altına bırakılıyor. Sabah ise bu dilekler suya atılarak gerçekleşmeleri umut ediliyor.
Ateş Üzerinden Atlamak ve Yoğurt Mayası
Gecenin en dikkat çekici ritüellerinden biri ise Hıdırellez ateşi. Yakılan ateşin üzerinden atlanarak kötü enerjilerin uzaklaştırılacağına ve dileklerin gerçekleşeceğine inanılıyor.
Bir başka gelenekte ise yoğurt çalınıyor ama içine maya konulmuyor. Eğer maya olmadan yoğurt tutarsa, bu eve Hızır’ın uğradığı şeklinde yorumlanıyor. Sabah kahvaltılarında kaynatılan yumurtalar da özellikle çocuklara yediriliyor. Bu yumurtaların sağlık ve güç getireceği düşünülüyor.
Kısmet Açma Ritüeli: Kilit Açmak
Evlenmek isteyen genç kızlar için “kilit açma” ritüeli dikkat çekiyor. 5 Mayıs gecesi başlarının üstünde yeni bir kilit açılan gençlerin kısmetlerinin de aynı şekilde açılacağına inanılıyor.
Hıdırellez 2025 Takvimi
Bu yıl Hıdırellez, 5 Mayıs Pazartesi akşamı başlayıp, 6 Mayıs Salı sabahı sona erecek. Baharın simgesi olan bu gün, hem doğayla bütünleşme hem de manevi bir yenilenme fırsatı olarak görülüyor.
UNESCO Listesi’nde Yer Alıyor
Hıdırellez, 2017 yılında Türkiye ve Makedonya'nın ortak başvurusuyla UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne de dahil edilmişti.
Birçok yörede panayırlar, konserler ve halk oyunları gösterileriyle kutlanan Hıdırellez, kültürel mirasın nesilden nesle aktarılmasında önemli rol oynamaya devam ediyor.
