Bu özel gün, Türkiye'nin karasularındaki hâkimiyetini ilan ettiği kabotaj hakkının kazanılmasını ve bu hakkın yasalaşmasını anmak amacıyla çeşitli etkinliklerle kutlanmaktadır.
Kabotaj Hakkı Nedir?
Kabotaj, bir devletin kendi limanları ve karasuları arasında deniz taşımacılığı ve liman hizmetlerini yalnızca kendi vatandaşları ve gemileri eliyle yürütme hakkıdır. Türk Dil Kurumu’na göre kabotaj, “Bir ülkenin iskele veya limanları arasında gemi işletme işi” anlamına gelir. Bu hak, bir ülkenin deniz ticareti ve güvenliği üzerinde tam egemenlik kurmasının temelidir.
Tarihsel Arka Plan: Lozan’dan Yasaya
Osmanlı döneminde kabotaj hakkı, kapitülasyonlar nedeniyle yabancı devletlere verilmişti. Ancak Lozan Antlaşması’nın 24 Temmuz 1923’te imzalanmasıyla bu ayrıcalıklar sona erdi. Türkiye, denizlerinde tam bağımsızlık hakkını kazanarak kendi kıyılarında kendi bayraklı gemilerle hizmet vermeye başladı.
Bu gelişmenin ardından, 19 Nisan 1926 tarihinde çıkarılan 815 sayılı Kabotaj Kanunu ile Türkiye’nin limanları arasında sadece Türk bayraklı teknelerin faaliyet göstermesi zorunlu kılındı. Yasa, 1 Temmuz 1926’da yürürlüğe girdi ve bu tarih, 1935’ten itibaren Kabotaj Bayramı olarak kutlanmaya başlandı. 2007 yılında ise bayramın adı Denizcilik ve Kabotaj Bayramı olarak güncellendi.
8333 Kilometrelik Kıyı Şeridi İçin Stratejik Öneme Sahip
Türkiye’nin yarımada yapısı ve 8333 kilometre uzunluğundaki kıyı şeridi, deniz taşımacılığı ve liman işletmeciliği açısından stratejik bir avantaj sunuyor. Kabotaj hakkı, bu doğal potansiyelin sadece Türk vatandaşlarının ve işletmelerinin lehine kullanılmasını mümkün kılarak ekonomik, askeri ve kültürel açıdan büyük katkı sağlıyor.
Denizcilik ve Kabotaj Bayramı Etkinlikleri
Bu özel gün, Türkiye’nin dört bir yanında denizcilik temalı etkinliklerle kutlanıyor. Yüzme yarışları, yelken ve kürek gösterileri, liman turları, sergiler ve paneller ile vatandaşların denizle olan bağlarını güçlendirmesi hedefleniyor. Etkinlikler aynı zamanda genç nesillere denizcilik bilincini aşılamayı amaçlıyor.
Türk Denizciliğinin Bağımsızlık Günü
Denizcilik ve Kabotaj Bayramı, sadece bir tarih değil; aynı zamanda Türk milletinin denizlerdeki bağımsızlık mücadelesinin simgesidir. Bu özel gün, Türkiye’nin deniz ulaşımı, taşımacılığı ve liman işletmeciliğindeki tam egemenliğini kutlama vesilesi olarak her yıl coşkuyla anılmaktadır.
