Milyonlarca çalışanın merakla beklediği Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, emeklilik sisteminde köklü değişiklikleri de beraberinde getirecek. Hazırlanan yeni modelle birlikte kurumlar arasındaki farklılıklar giderilerek emeklilikte eşit şartlar dönemi başlıyor.
Düzenleme, yalnızca EYT’lilerin sorununu çözmekle kalmayacak, aynı zamanda Bağ-Kur ve SSK arasındaki prim farklılıklarını ortadan kaldırarak sistemde standart oluşturacak. Planlanan reform dört aşamadan oluşuyor: EYT’ye çözüm, primlerin eşitlenmesi, standart emeklilik sistemi ve maaşlarda intibak düzenlemesi.
1. EYT’ye Nihai Çözüm Geliyor
1999 yılında getirilen yaş şartı nedeniyle mağdur olan milyonlarca vatandaşın beklediği düzenleme hayata geçiyor. 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olan ancak yaş şartı nedeniyle emekli olamayanlar, yeni modelle emeklilik hakkı kazanacak.
İlk etapta 1,5 milyon kişinin yararlanması beklenen düzenlemeden, ilerleyen dönemlerde şartları sağlayan diğer sigortalılar da kademeli olarak faydalanabilecek. Yeni sistemin prime dayalı bir model üzerine kurulacağı belirtiliyor. Düzenlemenin Kasım sonu veya Aralık başında kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor.
2. Prim Günleri Eşitleniyor
EYT düzenlemesinin en önemli adımlarından biri de Bağ-Kur ve SSK arasındaki prim farkının giderilmesi olacak.
Bugün Bağ-Kur’lu bir erkek işveren 9.000 günle emekli olurken, aynı dönemde sigortalı olarak çalışan bir işçi 5.000–7.000 gün arasında emekli olabiliyor. Yeni sistemde Bağ-Kur prim gün sayısının düşürülmesi ve prim şartlarında eşitlik sağlanması gündemde.
Bu sayede milyonlarca küçük esnaf ve bağımsız çalışan, emeklilik hakkına daha erken kavuşabilecek.
3. Standart Emeklilik Sistemi Kurulacak
Prim eşitlemesinin ardından emeklilik işlemlerinde tek sistem dönemi başlayacak. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleşen tüm kurumlar, aynı standartlar çerçevesinde işlem yapacak. Böylece hem emeklilik süreci hızlanacak hem de herkes eşit şartlarda emekli olma hakkı elde edecek.
Ayrıca prim ödeme sistemi de sadeleştirilecek ve vatandaşların farklı kurumlar arasında yaşadığı bürokratik engeller ortadan kalkacak.
4. Emekli Maaşlarında İntibak Düzenlemesi
Emeklilikte standart sağlandıktan sonra maaş hesaplamalarında da eşitlik sağlanacak. Bugün 2000 öncesi ve sonrası dönemlerde emekli olanlar arasında maaş farkı bulunuyor. Yeni intibak yasası ile bu farkların giderilmesi planlanıyor.
Daha önce 1999 öncesi emekliler için yapılan intibak düzenlemesiyle maaşlarda artış sağlanmıştı. Yeni düzenleme, 2000 yılı ve sonrasında emekli olanları kapsayarak, tek bir maaş hesaplama sistemi getirecek.
EYT ve Emeklilik Reformu Ne Zaman Uygulanacak?
EYT düzenlemesinin detayları üzerinde çalışmalar sürerken, uygulamanın 2025 yılı başında yürürlüğe girmesi bekleniyor. Düzenleme, hem çalışma hayatında adaleti sağlayacak hem de sosyal güvenlik sisteminde uzun süredir tartışılan farklılıkları ortadan kaldıracak.
