Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesinde sona yaklaşıldı. Yıl sonunda tamamlanması beklenen yeni düzenleme, ilk sigortalı olduğu tarih eylül 1999’dan önce olan ve prim gün sayısı ile sigortalılık süresini dolduranları kapsayacak. Bu kapsamda ilk etapta 1,5 milyon kişinin emekli olması bekleniyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, düzenlemenin Aralık ayında Meclis’e geleceğini ve 2023 Ocak ayından itibaren yürürlüğe gireceğini duyurdu. Bilgin, “99 öncesi yaşla ilgili bir sorun var. Biz bu sorunu çözüyoruz. Tek model üzerinde çalışıyoruz, en uygun ve en kapsayıcı çözümü bulacağız.” dedi.
Borçlanma Hakkı Belirsiz
EYT kapsamında eksik prim günleri olanlar askerlik veya doğum borçlanması yaparak sistemden yararlanabilecek. Ancak düzenlemede borçlanma hakkı tanınıp tanınmayacağı henüz netleşmedi. Uzmanlara göre, yasa çıkmadan önce borçlanma yapanlar, hak tanınmazsa SGK’dan borçlanma bedelini geri alabilecek.
EYT’liler Çalışmaya Devam Edebilecek mi?
EYT yasası çıktıktan sonra çalışanların emekli olmaya zorlanıp zorlanamayacağı da merak ediliyor. İş kanununa göre, emeklilik nedeniyle iş sözleşmesini feshetme hakkı çalışana aittir. İşveren, ancak kendi iç kuralı gereği emekliliği gelenlerin çalışamayacağını belirtmişse bu durumda çalışanı emekli edebilir.
İşverenlere Uyarı: Kıdem Tazminatı Yükü Kapıda
Yeni düzenleme ile birlikte milyonlarca çalışanın aynı anda emekli olması bekleniyor. Bu da işverenlere yüksek kıdem tazminatı yükü doğuracak. Uzmanlar, işletmelerin 2023 yılı için şimdiden finansal planlama yapmalarını tavsiye ediyor.
Kıdem tazminatı, çalışanın son brüt maaşı üzerinden her hizmet yılı için 30 günlük ücret tutarında hesaplanacak. Güncel tavan 15.371,40 TL iken, yeni yılda bu tutarın 22.500 TL’ye yükselmesi bekleniyor.
EYT’de 2.520 Gün Kuralı
EYT kapsamında emekli olunacak sosyal güvenlik statüsü, son 2.520 gün (yaklaşık 7 yıl) içinde hangi kurumdan (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) daha fazla prim ödendiğine göre belirlenecek. Bu süre zarfında en çok prim ödenen kurum üzerinden emeklilik işlemleri yapılacak.
Staj ve Çıraklık Sigortası İçin Yeni Düzenleme Teklifi
TBMM’ye sunulan yeni kanun teklifine göre, stajyer ve çırakların sigorta başlangıçlarının emekliliğe sayılması ve bu sürelerin borçlanılabilmesi planlanıyor. Teklif yasalaşırsa, staj ve çıraklıkta geçen süreler uzun vadeli sigorta kapsamına alınarak EYT hakkı açısından değerlendirilebilecek.
Yeni Sistemin Temel Özellikleri
Prime dayalı sistem esas alınacak.
18 yaşından küçükken ödenen primler de geçerli olacak.
1999 öncesi askerlik borçlanması büyük avantaj sağlayacak.
Zorunluluk yok, isteyen emekli olabilecek.
Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları da düzenlemeden yararlanabilecek.
EYT yasasının Aralık ayında Meclis’ten geçerek Ocak 2023 itibarıyla yürürlüğe girmesi bekleniyor. Böylece milyonlarca vatandaşın yıllardır beklediği emeklilik hayali gerçekleşmiş olacak.
